Marc Reynebeau - Het nut van het verleden

Wie? Marc Reynebeau (1956) is historicus van opleiding en redacteur bij De Standaard.

Wat? Geschiedenis: een rekbaar begrip.

Genre: non-fictie

Sterren: ***

En ondertussen blijft de geschiedenis een grabbelton, een vergaarbak van ontelbaar veel historische feiten, waaruit iedereen zijn eigen selectie kan maken. Daarmee kan zowel het ene als het tegendeel daarvan worden bewezen en dat hoeft niet eens met kwalijke intenties te gebeuren.

Recensie: Moeten we Marc Reynebeau nog voorstellen? Sinds zijn optreden als jurylid en vooral commentator in De slimste mens is hij alom bekend - hij nam trouwens zelf ook deel en werd verdienstelijk tweede. Maar Reynebeau is natuurlijk in de eerste plaats journalist en historicus. In die hoedanigheid schrijft hij stukjes over onze (vooral vaderlandse) geschiedenis, artikels die hij voor de gelegenheid herwerkte en bundelde tot Het nut van het verleden, een boek over de grabbelton die de geschiedenis is.

Het nut van het verleden gaat niet over de geschiedenis op zich, maar veeleer over de plaats die de geschiedenis inneemt in onze maatschappij, hoe al die historische feiten - voorzover je er nog van kan uitgaan dat het feiten zijn - worden gebruikt om het heden te verklaren. Dat levert niet altijd accurate stellingen op, maar wordt niettemin frequent toegepast. Reynebeau gaat in op het hoe en waarom van de geschiedschrijving als wetenschappelijke discipline, om verder te gaan met enkele praktijkvoorbeelden: van de miljoenen doden in Congo onder het bewind van Leopold II, die meestal verzwegen werden en worden, tot en met de excuses van de paarse regering aan het Rwandese volk dat, zo zei premier Verhofstadt, in 1994 door België in de steek was gelaten.

Reynebeau doorprikt de illusie dat de geschiedenis bestaat, maar dat deed hij al eerder: een van zijn vorige boeken heet niet voor niets Een geschiedenis van België. Dat laatste boek is van harte aan te bevelen (net als De droom van Vlaanderen, overigens) aan alle geschiedenisliefhebbers. In deze tijden van moeizame regeringsonderhandelingen zou het verplichte lectuur moeten zijn. Het nut van het verleden is daarmee vergeleken iets te wetenschappelijk van aard, iets te specialistisch om honderd procent te boeien, ook al gaat het deels over dezelfde feiten. Of interpretaties, het is maar hoe je het bekijkt.

Links: Wikipedia - uitgeverij Lannoo (met leesfragment) - de column Overstekend wild in De Standaard - Boekencast.be

Het nut van het verleden van Marc Reynebeau werd in 2006 uitgegeven door Lannoo. 304 pagina's, isbn 9789020967715.