Pagina's

26 januari 2008

Jan Balliauw - Brullende muis



Wie? Jan Balliauw (Beveren, 1959) is journalist op de VRT-nieuwsdienst.

Wat? De opstand van België tegen Amerika.

Genre: non-fictie

Sterren: ***


België voelde zich als klein land het veiligst in een wereld van internationale overlegorganen waar het mee aan tafel kon zitten. In een wereld waar het recht van de sterkste geldt, in dit geval de VS, weet je niet wat er met je als klein land kan gebeuren. Maar in tegenstelling tot vroeger werd het ongenoegen niet achter de schermen geuit of in besmuikte termen. De paarse regering liet de Belgische ontevredenheid luid en duidelijk horen. Meningsverschillen werden open en bloot bediscussieerd, alsof de "open debatcultuur" van de eerste regering Verhofstadt ook werd doorgetrokken op internationaal vlak. De grijze muis was een brullende muis geworden.


Recensie: "Dit was Jan Balliauw, uit Moskou". Tijdens de jaren net na de val van het communisme was het zinnetje vaak te horen tijdens het VRT-journaal. Jan Balliauw was de vaste Rusland-correspondent van de VRT tot 1993. Daarna hield hij zich o.a. bezig met de verslaggeving over ex-Joegoslavië, 9/11, en de oorlogen in Afghanistan en Irak. Zo was hij vanop de eerste rij getuige van een diplomatieke verrijzenis: België, vanouds een grijze muis in haar buitenlands beleid, werd opeens een brullende muis. Het kleine België kwam in opstand tegen het machtige Amerika.

Het verhaal begint in 1999 met de aanstelling van de flamboyante liberaal Louis Michel als minister van Buitenlandse Zaken. De paarse regering heeft net de christendemocraten van de macht verdreven, en dat brengt op meer dan één vlak verandering. Het beleid wordt vernieuwend en open. Zo ook het buitenlands beleid, dat ethisch moet aangepakt worden. Het leidt tot ongelukkige uitspraken van Louis Michel, zoals de stelling dat Belgen maar beter niet in Oostenrijk gaan skiën nu de extreem-rechtse FPÖ van Jörg Haider er aan de macht is. Maar het wordt pas menens wanneer België rechtstreeks de confrontatie aangaat met de Verenigde Staten onder George W. Bush. België volgt niet in de oorlogsretoriek tegen Irak en ligt zelfs een week lang als enige dwars binnen de NAVO. Later volgt nog de vaudeville rond de genocidewet: opeens kunnen Amerikaanse legerbevelhebbers en politici voor een Belgische rechter gedaagd worden voor in het buitenland gepleegd misdaden. België ligt daarmee op een ramkoers met de VS. Intussen zijn de relaties hersteld, en is de eindbalans volgens Balliauw zelfs positief: dankzij de geboden weerstand wordt er weer naar België geluisterd.

Balliauw is als journalist dagelijks bezig met taal, maar je merkt dat dat gewoonlijk mondeling gebeurt. Geschreven taal is nog iets anders dan het gesproken woord. Balliauw raakt bijvoorbeeld een paar keer in de knoop met het gebruik van tegenwoordige en verleden tijd. Inhoudelijk gaat Balliauw uitgebreid in op het Amerikaanse beleid, de oorlog tegen terrorisme, de inval in Irak. De link met België is dan soms ver te zoeken. Toch biedt Balliauw ook een boeiende blik achter de schermen van de Belgische politiek, waar eerst zes en vanaf 2003 vier partijen een compromis moeten zoeken tussen het traditionele atlantisme en het pacifisme van de groenen en socialisten.

Links: een korte biografie van Jan Balliauw - Uitgeverij Houtekiet met een inleiding door Karel De Gucht - een audio-interview van Indymedia - recensies van Uitpers, Humo en Liberales
Google Maps: Brullende muis op de wereldkaart

Brullende muis van Jan Balliauw, De opstand van België tegen Amerika, is een coporductie van Houtekiet en Canvas, en werd uitgegeven in 2007. 335 pagina's, isbn 9789052409818.

Geen opmerkingen: