Pagina's

10 augustus 2008

Robert Littell - Het verraad van A.J. Lewinter

'Waarom wilt u naar de Sovjet-Unie gaan?'
'Hoe kan ik ook maar een begin maken met het beantwoorden van die vraag?' zei Lewinter. 'Ik zou moeten spreken over de ontluistering van de Amerikaanse droom: de milieuvervuiling, de misdaad, de politieke corruptie, het isolement van de intellectuelen, de verdovende middelen, het smoren van de kritiek. Maar ik heb nog een reden. Ik behoor tot dat befaamde militair-industriële complex. Ik heb in dat complex geleefd. Ik weet hoe het daarin toegaat. Mijn land is bezig een nucleair aanvalssysteem op te bouwen. En dat er in Washington een generaal zal komen die voorstelt er gebruik van te maken is even zeker als dat wij hier zitten. Ik wil u pariteit geven, zodat de heren niet in de verleiding zullen komen. Ik wil u MIRV geven.'
***

De in Frankrijk verblijvende Amerikaan Robert Littell zette zichzelf op de wereldkaart met zijn magnus opus, De machtsfabriek, een bijna duizend pagina's tellende roman over de CIA. Maar ook daarvoor was hij al goed op dreef met zijn spionageromans. Eerste in het rijtje was Het verraad van A.J. Lewinter.

De Amerikaanse wetenschapper A.J. Lewinter grijpt een reisje naar Japan aan om over te lopen naar de Russen. Hij wil de pariteit tussen Oost en West herstellen, zegt hij, en als bewijs geeft hij de Russen enkele formules die dienen om raketbanen te berekenen. Daarmee zouden de Russen een zeer efficiënt antiraketsysteem kunnen bouwen. Maar de Sovjets zijn niet overtuigd van de bedoelingen van de Amerikaan. Zij vrezen een geheime operatie van de CIA. Ook aan Amerikaanse kant heerst de onduidelijkheid: Lewinter had helemaal geen toegang tot militaire geheimen. En dan begint het kat-en-muisspel. Hoe maak je de tegenpartij duidelijk dat die de spion wél of net níét serieus moet nemen?

Erg boeiend en onderhoudend, deze Het verraad van A.J. Lewinter. Littell beschrijft het wederzijdse wantrouwen tussen de twee grootmachten. Het heeft iets komisch, zoals ze rond elkaar heen dansen en schijnbewegingen maken, geen van beide wetend waar ze echt aan toe zijn. Littell wijdt ook veel aandacht aan de personages die uit het kluwen moeten zien te geraken. Daarbij vergeet hij ook de 'gewone' Russen en Amerikanen niet die tegen wil en dank in het spel verstrikt raken, en daar een zware prijs voor moeten betalen. Veel spanning valt er niet te beleven, maar een tragikomedie is ook altijd leuk meegenomen.

Het verraad van A.J. Lewinter van Robert Littell - oorspronkelijke titel The Defection of A.J. Lewinter - verscheen in 2004 bij AW Bruna, vertaald uit het Engels door R. Kliphuis.
240 pagina's, isbn 9022988252

Geen opmerkingen: