John le Carré - De ondraaglijke vrede

Wat? De spion die er geen was.

Wie? John le Carré (Dorset, 1931) is een van de beroemdste schrijvers van spionageromans.

Genre: waar gebeurde spionageroman

Sterren: ***

'Ik heb twee grote misdaden op mijn geweten,' blaft Jeanmaire en hij strekt zijn smalle vingers om ze af te tellen, terwijl hij voor de zoveelste keer langs mij heen naar de muur staart. 'Ten eerste had ik zwakheden in mijn karakter. Ten tweede was ik rechter bij de krijgsraad geweest. Punt uit.'
Maar over zijn allergrootste misdaden repte hij met geen woord: een opvallende, ongelooflijke onnozelheid en een ongeneeslijke affectie voor zijn medemens, die de liefde die hij meende te verdienen nooit helemaal terug kon geven.

Recensie: Met zo een palmares hoef je John le Carré niet meer voor te stellen: Spion aan de muur en Het Rusland huis zijn klassiekers in het spionagegenre, en zijn The Constant Gardener werd enkele jaren geleden nog met succes verfilmd. De ondraaglijke vrede, uit 1991, is een buitenbeentje in dat oeuvre. Eigenlijk is het geen roman, maar een waargebeurd verhaal.

Onderwerp van het boekje is Jean-Louis Jeanmaire, een Zwitserse legerofficier die in 1977 tot achttien jaar gevangenisstraf werd veroordeeld wegens spionage voor de Sovjets. Dat hij informatie doorgaf aan zijn vriend Denisjenko, tevens medewerker van de Russische militaire inlichtingendienst GRU, staat buiten kijf, maar over welke geheimen ging het eigenlijk? Jeanmaire was niet belangrijk genoeg om verantwoordelijk te worden geacht voor een groot beveiligingslek, waarvan de Amerikanen Zwitserland beschuldigden. Toch kon het geval-Jeanmaire net op dat moment goed dienst doen als bliksemafleider. Pas in 1988 kwam de man weer vrij. John le Carré tekende zijn verhaal op.

Jeanmaire komt uit De ondraaglijke vrede naar voor als een ijdele, ietwat naïeve man, die niet besefte wat hij zich op de nek haalde. Le Carré tracht diepere oorzaken te zoeken, maar werpt vooral vragen op over de rechtvaardigheid van zo een zware gevangenisstraf voor een spion die er nauwelijks één was.

Meer van John le Carré: Absolute vrienden - Spion aan de muur - Het Rusland huis
Links: Ine Jacet - De Boekenplank - wikipedia - wikipedia over Jean-Louis Jeanmaire (Engels)
Google Maps: De ondraaglijke vrede op de wereldkaart

De ondraaglijke vrede van John le Carré - oorspronkelijke titel The unbearable peace - werd uitgegeven door Luitingh-Sijthoff in 1991, vertaald uit het Engels door Rob van Moppes.
96 pagina's, isbn 9024519683