Pagina's

20 december 2014

Georges Simenon - De Premier



Men heeft het over de belangen van de leiders, over hun trots of hun machtswellust. Wat men uit het oog verliest of weigert te begrijpen, is dat vanaf een bepaald stadium, vanaf een zekere mate van succes, een staatsman zichzelf niet meer is, maar een gevangene wordt van de algemene zaak. (...) Of laat ik het zo stellen: er bestaat een moment, een tree op de ladder, waarop de belangen en de persoonlijke ambities van een man en die van een land samenvallen.

*****

Vijfentwintig jaar geleden overleed Georges Simenon, de tiende grootste Belg aller tijden volgens Franstaligen, en toch ook nog zevenenzeventigste in Vlaanderen. Commissaris Maigret, met zijn eeuwige pijp, zal wel hét wapenfeit blijven van Simenon, maar hij schreef ook een pak psychologische romans. Een daarvan is De Premier, een nieuwe vertaling van Le Président, onlangs verschenen bij De Bezige Bij Antwerpen.

Misschien moet ik eerst mijn liefde voor politiek drama bekennen. Ik las en bekeek ooit de originele, Britse versie van House of Cards, enkele decennia voor er sprake was van Netflix. Of neem het Deense Borgen: heerlijke tv. De psychologische spanning tussen de hoofdrolspelers, het botsen van karakters, krijgt nog een extra dimensie door de politieke ideologie, die maar al te vaak naar de achtergrond verdwijnt naarmate de man of vrouw hoger opklimt. Macht corrumpeert, zegt men. Of zoals de Premier het iets cryptischer verwoordt: de belangen van het individu gaan samenvallen met die van het land.

De Premier uit het boek is allang uit het centrum van de macht verdwenen. Hij is de tachtig voorbij, heeft pas nog een beroerte gehad, en leeft teruggetrokken in zijn huis in Normandië. Toch staan journalisten aan zijn deur te wachten tot hij zijn memoires aankondigt, en geniet hij van de macht die hij nog denkt te bezitten. Het is 1958 en Frankrijk worstelt zich doorheen een financiële en politieke crisis. De oud-kabinetschef van de Premier wordt gevraagd een nieuwe regering te vormen. De Premier, die over potentieel gevaarlijke informatie beschikt over zijn toekomstige opvolger, wacht op een telefoontje uit Parijs.

De Premier is sterk neergezet als een politicus, oud-premier, ontelbare keren minister, die de macht niet achter zich kan laten. Nog steeds blaft hij zijn personeel af, speelt hij spelletjes met wie hem komt bezoeken, verkneukelt hij zich over het een na een overlijden van de grote vijf politici die het wereldtoneel in zijn tijd domineerden. Maar ondertussen blijkt dat zijn macht nog sneller is achteruitgegaan dan de lichamelijke aftakeling. Wanneer je romans van dit kaliber leest, vraag je je af waarom Simenon niet verder kwam dan een zevenenzeventigste plaats onder de Grote Belgen.

De Premier van Georges Simenon - oorspronkelijke titel Le Président - verscheen bij De Bezige Bij Antwerpen in 2014, vertaald uit het Frans door Kris Lauwerys.
203 blz, isbn 9789085425922

Geen opmerkingen: