Dave Eggers - Wat is de wat

Wie? Dave Eggers werd geboren in Chicago in 1970 en woont nu in San Francisco. Hij werd bekend met zijn debuut Een hartverscheurend verhaal van duizelingwekkende genialiteit, kortweg EHVVDG. Ook U zult versteld staan van onze beweeglijkheid - UZVSVOB - werd een succes.

Wat? Dave Eggers schreef het verhaal op van een Lost Boy uit Zuid-Soedan.

Genre: roman

Sterren: *****

Hij dronk water uit plassen en kroop terug in zijn hol, waar hij de hele dag en de hele nacht bleef. De derde dag besloot hij daar te sterven, omdat het er warm was en er daarbinnen geen geluiden waren. En hij stierf nog diezelfde dag, want hij was eraan toe. Geen van ons heeft Monynhial in zijn hol zien sterven, maar we weten allemaal dat het zo gegaan is. Sterven is voor een jongen in Soedan heel gemakkelijk.

Recensie: Ik doe alsof ik weet wie ik ben, Dorsetta, maar ik heb eerlijk gezegd geen idee. Ik ben geen Amerikaan en ik kan me ook moeilijk nog als Soedanees beschouwen. Ik heb daar tenslotte maar een jaar of zes, zeven gewoond en ik was nog zo klein toen ik wegging. Zes of zeven, zo oud is Achak wanneer hij op de vlucht slaat. Zijn dorp is verwoest door moslimmilities met de nauwelijks verholen steun van het regeringsleger. Ontelbare dorpen worden leeggeplunderd, de bewoners vermoord of verkracht. Samen met duizenden andere jongens onderneemt Achak een voettocht dwars door oorlogsgebied, een zone platgebrand in de strijd tussen de regering in Kartoem en de rebellen van Zuid-Soedan. Het is helaas geen fictie, maar bittere ernst. Zoals Achak zelf schrijft in zijn voorwoord: We leven in een tijd waarin zelfs de gruwelijkste gebeurtenissen in dit verhaal kunnen gebeuren, en in veel gevallen zijn ze ook gebeurd.

In het begin van deze eeuw nog kregen een paar duizend Soedanese jongens - dan al jongemannen - de toelating te emigreren naar de Verenigde Staten. Ze worden de Lost Boys genoemd. Het is slechts een fractie van het oorspronkelijk aantal vluchtelingen. Wie geen slachtoffer werd van de moslims of de rebellen, vond wel een leeuw op zijn pad, of stierf van ziekte en uitputting. Zelfs in het buitenland was het niet veilig: een burgeroorlog in Ethiopië stuurde nog eens duizenden de dood in.

Wat is de Wat is geen verhaal waar je opgewekter van wordt, zeker niet in die eerste hartverscheurende hoofdstukken over dood en verderf, enkel draaglijk gemaakt door Eggers' lichte manier van schrijven. Tussen al het geweld door slaagt hij erin af en toe een glimlach tevoorschijn te toveren. Gaandeweg wordt het leven van Achak - intussen omgedoopt tot Valentino of Dominic - rustiger, voor zover je van rust kan spreken in een nieuw vluchtelingenkamp, deze keer in Kenia, met tienduizenden mensen. Dan begint de hoop te gloren, de verwachtingen rond een nieuw leven in de VS, de wil er zelf iets van te maken. Dat maakt Wat is de Wat een stuk draaglijker, maar waarschijnlijk is het toch het verscheurende beeld van de kinderen die niet jong mochten zijn, dat blijft hangen. Een hevige en zeer ontroerende roman.

Meer van Dave Eggers: U zult versteld staan van onze beweeglijkheid

Links: Eggers is redacteur van het literaire magazine McSweeney's. Hij heeft een auteurspagina bij zijn Nederlandse uitgever. Meer over What is the What en Valentino Achak Deng vind je hier (Engels). Ook in het Engels: Wikipedia over Eggers.

Wat is de Wat van Dave Eggers werd uitgegeven bij Rothschild & Bach in 2007. De vertaling uit het Engels is van de hand van Wim Scherpenisse en Gerda Baardman. ISBN 9789049950484