 |  |
Wie? Bernard-Henri Lévy (1948) is een Franse intellectueel.
Wat? The state of America
Genre: filosofisch reisverslag
Sterren: ***
Wat? The state of America
Genre: filosofisch reisverslag
Sterren: ***
Kiezen tussen de pest en de cholera is altijd moeilijk. En het is duidelijk, wanneer je naar de zaak van Priscilla Ford kijkt, naar het hopeloze schandaal van de handhaving van de doodstraf in achtendertig staten, waaronder de staat Nevada - dat alle andere discussies over het Amerikaanse strafsysteem haast frivool lijken. Niettemin. Soms heb je ook in het allerergste nog gradaties. En ik vrees werkelijk dat er met het debat over de privatisering, met het bestaan van gevangenissen die louter onderhevig zijn aan de logica van het geld, weer een verdere, beslissende stap is gezet op weg naar de geciviliseerde barbarij.
Recensie: In de eerste helft van de negentiende eeuw reisde de Franse politicus Alexis de Tocqueville door de Verenigde Staten. Hij schreef er twee belangrijke werken over, die in Amerika nog altijd veel meer tot het gemeengoed behoren dan in zijn eigen Frankrijk. Een goeie 170 jaar later doet filosoof en schrijver Bernard-Henri Lévy, alias BHL, de reis nog eens over, op zoek naar een antwoord op de vraag: hoe is het gesteld met Amerika?
Er gaat geen dag voorbij of er wordt wel eens meewarig het hoofd geschud wanneer de Verenigde Staten ter sprake komen, of het nu over de kleine man in het oerconservatieve midwesten gaat, of over de president die nog maar eens Kyoto afwijst. Maar kloppen alle clichés wel die in Europa leven over dat immense land aan de andere kant van de oceaan? BHL verandert alvast weinig aan het algemene beeld dat we ons door de jaren heen gevormd hebben. Denk aan de gigantische shoppingcentra, de jubelende kerkgemeenschappen, de geldverslindende verkiezingen. Slechts hier en daar doorprikt BHL een vastgeroest beeld, zoals de mythe dat Amerikanen het zonder enige vorm van sociale zekerheid moeten stellen.
Belangrijker zijn dan ook de nuances en de kanttekeningen, en vooral de samenvatting van al die vaststellingen. BHL besteedt een uitvoerige epiloog aan het ontleden van de Amerikaanse maatschappij. Drie symptomen herkent hij, waarvan er één dreigt te leiden tot de afbraak van het volledige institutionele bouwwerk: de desintegratie, de groeiende macht van de minderheden, die er bijvoorbeeld toe leidt dat een stad wordt opgericht voor enkel en alleen vijftigplussers, tieners alleen toegelaten als ze op bezoek komen. Het is een evolutie die niet alleen in strijd is met het idee van gelijkheid van de founding fathers, maar ook niet zonder gevaar is. Want als je het principe van het vergulde getto onderschrijft, dat gebaseerd is op lidmaatschap van een bepaalde leeftijds- en inkomensklasse, op grond waarvan kun je dan morgen nog de ontwikkeling verbieden van steden die bijvoorbeeld verboden zijn voor bejaarden of homoseksuelen of joden?
BHL's betoog en reisverslag is misschien niet het meest objectieve - wat kan je ook anders verwachten van een Fransman, Europeaan, of eigenlijk van gelijk wie - maar hij geeft wel de symptomen een plaats in een grotere theorie, waarin toch een en ander duidelijker wordt dan voorheen. Een ietwat gekleurd betoog, maar niettemin erg boeiend. Uiterst geschikt om eens een boom op te zetten over dat verre land, tegelijk onze trouwste bondgenoot en onze grootste vijand.
Links: BHL op Wikipedia (Engels) - een site (Frans) over BHL
Google Maps: Duizelingwekkend Amerika op de wereldkaart
Duizelingwekkend Amerika van Bernard-Henri Lévy, oorspronkelijke titel American Vertigo, is een uitgave van De Geus (2007) en werd vertaald uit het Frans door Ineke Mertens. 415 pagina's, isbn 9789044508949.
Er gaat geen dag voorbij of er wordt wel eens meewarig het hoofd geschud wanneer de Verenigde Staten ter sprake komen, of het nu over de kleine man in het oerconservatieve midwesten gaat, of over de president die nog maar eens Kyoto afwijst. Maar kloppen alle clichés wel die in Europa leven over dat immense land aan de andere kant van de oceaan? BHL verandert alvast weinig aan het algemene beeld dat we ons door de jaren heen gevormd hebben. Denk aan de gigantische shoppingcentra, de jubelende kerkgemeenschappen, de geldverslindende verkiezingen. Slechts hier en daar doorprikt BHL een vastgeroest beeld, zoals de mythe dat Amerikanen het zonder enige vorm van sociale zekerheid moeten stellen.
Belangrijker zijn dan ook de nuances en de kanttekeningen, en vooral de samenvatting van al die vaststellingen. BHL besteedt een uitvoerige epiloog aan het ontleden van de Amerikaanse maatschappij. Drie symptomen herkent hij, waarvan er één dreigt te leiden tot de afbraak van het volledige institutionele bouwwerk: de desintegratie, de groeiende macht van de minderheden, die er bijvoorbeeld toe leidt dat een stad wordt opgericht voor enkel en alleen vijftigplussers, tieners alleen toegelaten als ze op bezoek komen. Het is een evolutie die niet alleen in strijd is met het idee van gelijkheid van de founding fathers, maar ook niet zonder gevaar is. Want als je het principe van het vergulde getto onderschrijft, dat gebaseerd is op lidmaatschap van een bepaalde leeftijds- en inkomensklasse, op grond waarvan kun je dan morgen nog de ontwikkeling verbieden van steden die bijvoorbeeld verboden zijn voor bejaarden of homoseksuelen of joden?
BHL's betoog en reisverslag is misschien niet het meest objectieve - wat kan je ook anders verwachten van een Fransman, Europeaan, of eigenlijk van gelijk wie - maar hij geeft wel de symptomen een plaats in een grotere theorie, waarin toch een en ander duidelijker wordt dan voorheen. Een ietwat gekleurd betoog, maar niettemin erg boeiend. Uiterst geschikt om eens een boom op te zetten over dat verre land, tegelijk onze trouwste bondgenoot en onze grootste vijand.
Links: BHL op Wikipedia (Engels) - een site (Frans) over BHL
Google Maps: Duizelingwekkend Amerika op de wereldkaart
Duizelingwekkend Amerika van Bernard-Henri Lévy, oorspronkelijke titel American Vertigo, is een uitgave van De Geus (2007) en werd vertaald uit het Frans door Ineke Mertens. 415 pagina's, isbn 9789044508949.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten