Michel Faber - Lelieblank, scharlakenrood

 

 

'Weet u, ik heb dit nooit een prettig huis gevonden,' merkt ze op afstandelijke, bespiegelende toon op, terwijl de sneeuwvlokken opnieuw omlaag beginnen te warrelen en op haar hoofd en schouders flonkeren. 'Het ruikt er... het ruikt er naar mensen die verschrikkelijk hun best doen om gelukkig te zijn, en dat zonder het geringste succes.'

**** 

Sugar is een hoer in het Londen van 1875, maar wel een van de betere soort. Niet dat ze veto's stelt tegen sommige vunzige eisen van haar klanten, integendeel, ze is voor alles in. Maar Sugar heeft ambitie. Ze schrijft een boek waarvan ze hoopt dat het ooit uitgegeven zal worden. Iets autobiografisch, zij het dat in haar boek zelden een man levend haar kamer verlaat. Sugar wil meer in het leven, en haar kans lijkt gekomen wanneer William Rackham haar komt bezoeken. Sugar is geen klassieke schoonheid, met haar benige schouders en schurftige vel, maar William raakt door haar betoverd. Hij is zelfs bereid eindelijk het roer in handen te nemen van de parfumfabrieken van zijn vader om Sugar te kunnen wegkopen bij haar madam. Hij installeert haar in een gauw aangekocht huis, waar hij haar altijd kan bezoeken. Intussen wordt bij hem thuis zijn vrouw Agnes langzaam gek, en heeft hij de handen vol met zijn broer, die dominee wil worden, maar te zeer geplaagd wordt door vleselijke gevoelens voor juffrouw Fox van het Reddingscomité voor vrouwen van lichte zeden.

Is 955 pagina's niet wat overdreven om Sugars verhaal te vertellen? Helemaal niet. Lelieblank, scharlakenrood leest als een trein, en dan nog slaagt Faber erin te eindigen op een moment dat het nog alle kanten op kan. Niet te verbazen dat hij overstelpt wordt met smeekbeden er een vervolg aan te breien. Lelieblank, scharlakenrood heeft inderdaad veel enthousiaste lezers getrokken, die onder de indruk raakten van Fabers verhaaltrant. De Victoriaanse periode is dan ook een zeer dankbare periode om er een verhaal in te situeren. En hoe krijg je de tijdsgeest, met haar dubbele moraal en opkomende industrialisering, beter geschetst dan in de relatie tussen een hoer en een fabriekseigenaar?

Lelieblank, scharlakenrood is zonder twijfel de beste Victoriaanse roman die de laatste jaren geschreven werd. Met humor en mededogen beschrijft Faber de immense verschillen tussen de hoogste klassen in Notting Hill en de hoeren in de Londense achterbuurten, de onoverkomelijke ongelijkheid waaraan nauwelijks iemand kan ontsnappen. Lelieblank, scharlakenrood is een prachtig, meeslepend en ontroerend boek. Pure klasse.

Lelieblank, scharlakenrood van Michel Faber - oorspronkelijke titel The Crimson Petal and the White - werd gepubliceerd door Uitgeverij Podium in 2003, vertaald uit het Engels door Harm Damsma en Niek Miedema. 958 pagina's, isbn 9057591456.