 |  |
Wat? Naar de hel en terug (x3).
Wie? Jonathan Littell (New York, 1967) ontving voor zijn Franstalige literaire debuut De Welwillenden de Prix Goncourt.
Genre: historische roman
Sterren: ****
Wie? Jonathan Littell (New York, 1967) ontving voor zijn Franstalige literaire debuut De Welwillenden de Prix Goncourt.
Genre: historische roman
Sterren: ****
Ik ben schuldig en u niet, mooi zo. Maar u zou toch in staat moeten zijn tegen uzelf te zeggen dat u ook zou hebben gedaan wat ik deed. Misschien met minder inzet, misschien ook met minder wanhoop, maar toch op de een of andere manier. De moderne geschiedenis heeft meen ik intussen afdoende bewezen dat iedereen, of vrijwel iedereen, in een bepaalde combinatie van omstandigheden doet wat hem wordt opgedragen: en neemt u me niet kwalijk, maar er is weinig kans dat u een uitzondering bent, net zomin als ik.
Recensie: Kan je als mens drie keer naar de hel en terug? SS-officier Max Aue doet het in De Welwillenden, het literaire debuut en nu al magnus opus van Jonathan Littell. De eerste keer superviseert Aue de opruiming van de Oekraïense joden. Ravijnen worden gevuld met kadavers, als de slachtoffers al niet eerst hun eigen graf moeten delven. Aue staat met afkeer te kijken naar sommige van zijn collega's die een duivels genoegen scheppen in het ombrengen van de 'vijand'. Zelf is hij niet zo sadistisch aangelegd, maar toch: wat moet, moet. Het joodse gevaar dreigt, een oplossing is noodzakelijk.
De tweede hel vindt Aue aan het front in Stalingrad, waar de kansen voor de Duitsers beginnen te keren. Na een gedwongen aftocht uit Stalingrad wordt Aue gepromoveerd naar de dichtste kringen rond Reichsführer Heinrich Himmler. Zijn nieuwe taak, voldoende arbeidskrachten vinden voor de Duitse wapenfabrieken, brengt hem tot op de stoep van de gaskamers van Auschwitz. En dan wenkt de derde hel: de krankzinnigheid slaat toe. De homoseksualiteit van Aue krijgt een verklaring in getormenteerde familiebanden: zijn verdwenen vader, een incestueuze relatie met zijn tweelingzus, zijn moeder die op mysterieuze wijze aan haar einde komt.
De schrijnende scènes wisselen elkaar af. Moordpartijen worden minutieus beschreven. De vorderingen aan het front komen uitgebreid aan bod. Tussendoor Aues strubbelingen met collega's en vooral zichzelf. Maar het meest revelerende aan De Welwillenden is de logica achter de holocaust. De drijfveren van de nazi's en van die duizenden soldaten en officieren die niet alleen een heel volk, maar ook psychiatrisch zieken, zigeuners en homo's doden omdat één man dat zo wil. Zou eenieder zo handelen, mochten de omstandigheden het vereisen? Ja, denkt Aue, en dat is een angstwekkende conclusie van een toch al hels boek.
Links: wikipedia - De Arbeiderspers - recensies van parool.nl, Trouw, 8weekly, Humo en Cutting Edge
Google Maps: De Welwillenden op de wereldkaart
De Welwillenden van Jonathan Littell - oorspronkelijke titel Les Bienveillantes - verscheen bij De Arbeiderspers in 2008, vertaald uit het Frans door Jeanne Holierhoek en Janneke van der Meulen.
981 pagina's, isbn 9789029566544
De tweede hel vindt Aue aan het front in Stalingrad, waar de kansen voor de Duitsers beginnen te keren. Na een gedwongen aftocht uit Stalingrad wordt Aue gepromoveerd naar de dichtste kringen rond Reichsführer Heinrich Himmler. Zijn nieuwe taak, voldoende arbeidskrachten vinden voor de Duitse wapenfabrieken, brengt hem tot op de stoep van de gaskamers van Auschwitz. En dan wenkt de derde hel: de krankzinnigheid slaat toe. De homoseksualiteit van Aue krijgt een verklaring in getormenteerde familiebanden: zijn verdwenen vader, een incestueuze relatie met zijn tweelingzus, zijn moeder die op mysterieuze wijze aan haar einde komt.
De schrijnende scènes wisselen elkaar af. Moordpartijen worden minutieus beschreven. De vorderingen aan het front komen uitgebreid aan bod. Tussendoor Aues strubbelingen met collega's en vooral zichzelf. Maar het meest revelerende aan De Welwillenden is de logica achter de holocaust. De drijfveren van de nazi's en van die duizenden soldaten en officieren die niet alleen een heel volk, maar ook psychiatrisch zieken, zigeuners en homo's doden omdat één man dat zo wil. Zou eenieder zo handelen, mochten de omstandigheden het vereisen? Ja, denkt Aue, en dat is een angstwekkende conclusie van een toch al hels boek.
Links: wikipedia - De Arbeiderspers - recensies van parool.nl, Trouw, 8weekly, Humo en Cutting Edge
Google Maps: De Welwillenden op de wereldkaart
De Welwillenden van Jonathan Littell - oorspronkelijke titel Les Bienveillantes - verscheen bij De Arbeiderspers in 2008, vertaald uit het Frans door Jeanne Holierhoek en Janneke van der Meulen.
981 pagina's, isbn 9789029566544
1 opmerking:
schitterende recensie!
Een reactie posten