Pagina's

19 februari 2015

Giuseppe Catozzella - De geur van vrijheid



De Tocht is iets wat we allemaal al vanaf onze geboorte in ons hoofd hebben. Iedereen heeft vrienden en familieleden die de Tocht hebben gemaakt. Het is als een mythologisch wezen dat net zo gemakkelijk de redding kan brengen als de dood. Niemand weet hoelang de Tocht zal gaan duren. Als je geluk hebt twee maanden. Als je pech hebt ook gerust een jaar, of twee.

****

Terwijl ik dit schrijf, zie ik op tv beelden uit Lampedusa, het Italiaanse eiland dat het dichtst bij de Libische kust ligt. Sinds jaren proberen Afrikaanse vluchtelingen met gammele boten het beloofde land te bereiken. Deze keer met twee- tot driehonderd doden tot gevolg. De beelden tonen aan hoe actueel De geur van vrijheid is. Het boek geeft een gezicht aan al die duizenden slachtoffers van mensensmokkelaars.

Het is een waargebeurd verhaal dat Giuseppe Catozzella vertelt, over Samia, een Somalische loopster die aantrad op de Olympische Spelen van Peking in 2008. Haar grootste droom was Londen 2012 te halen, maar dan beter voorbereid. Kunnen trainen met loopschoenen die ze niet van haar zus erfde, op een piste die niet vol putten zit zoals die van Mogadishu, zonder Al-Shabaab-militie die op elk moment kan opduiken om te controleren of ze haar boerka wel draagt. Gedreven door haar droom waagt Samia zich aan de Tocht naar Europa. Aan het einde wacht haar evenwel geen applaus, maar de verdrinkingsdood.

Giuseppe Catozzella was genomineerd voor de Premio Strega met dit boek, maar won enkel de prijs van de jeugd, die voor het eerst werd uitgereikt. Dat hoeft niet te verwonderen: zeker het begin lijkt met de iets gedramatiseerde verhaallijn en de eenvoudige schrijfstijl expliciet gericht op het jongere publiek. Maar gaandeweg wordt het beeld zo schrijnend, dat het toch iets te confronterend kan zijn voor jonge lezers. Je zou het cynisch kunnen noemen dat er een (ietwat) bekende mens nodig is om de tragedie onder de aandacht te brengen. Maar eigenlijk is de gedachte dat zelfs een succesvolle Olympisch atlete geen uitweg meer ziet op het eigen continent, nog vele malen angstwekkender.

De geur van vrijheid van Giuseppe Catozzella - oorspronkelijke titel Non dirmi che hai paura - verscheen bij De Geus in 2014, vertaald uit het Italiaans door Manon Smits.
286 blz, isbn 9789044533002

Geen opmerkingen: