****
De Zweed Jan Guillou schrijft naarstig verder aan zijn serie over de vorige eeuw. De eerdere delen gingen afwisselend over de drie broers Lauritzen, eind negentiende eeuw geboren in Noorwegen, opgeleid in Duitsland en uiteindelijk in Zweden terechtgekomen. Allemaal bevriende Germaanse volkeren, zou je denken, maar Noorwegen wordt tijdens de Tweede Wereldoorlog onder de voet gelopen, en Zweden houdt angstvallig vast aan de neutraliteit. In naam dan toch: in de praktijk lijkt vooral wie aan de winnende hand is steun te krijgen. De oudste broer, Lauritz, ziet het oorlogsgeweld met lede ogen aan, zeker wanneer het verzet in het bezette Noorwegen groeit. Europa zou beter af zijn onder Duitse heerschappij, meent hij. Een nazi is hij nochtans in geen geval.
De nazi's zullen ooit wel weer verdwijnen, denkt Lauritz, maar Duitsland zal de leidende natie blijven. Hij misrekent zich, natuurlijk, zoals zijn broer Oscar al in het begin van de oorlog voorspelde. Intussen zit Lauritz aan het thuisfront in een lastig parket, met een zoon bij de SS en een dochter bij het verzet. Maar het gaat niet alleen over oorlog. Liefdesperikelen en een dodelijke ziekte brengen Lauritz evenzeer aan het wankelen.
Guillou verrast met een relaas over de oorlog zoals we dat hier nooit horen. Het standpunt van de neutrale Zweden, bijvoorbeeld, of de aanval van de Finnen op de Sovjet-Unie, waardoor ze objectieve bondgenoten worden van de nazi's. Maar ook de familiegeschiedenis blijft boeien: een verhaal van leven en dood, van armoede en rijkdom. Ik vreesde ervoor na Tussen rood en zwart, maar deel vier van De Grote Eeuw is een schot in de roos.
Het was een schokkende verrassing om een rasechte nazist tussen voorname mensen tegen te komen, dat had hij werkelijk niet verwacht. De paar Zweedse nazi's die zich af en toe te schande maakten met verschillende streken, zoals uit Skansen gegooid worden en in kleine belachelijke groepjes over de straat paraderen, had hij altijd beschouwd als onwetende en misleide lagere klasse, pure dwazen die dachten dat ze de miljoenenmarsen van de SA opnieuw konden creëren, gemarginaliseerde idioten.
De nazi's zullen ooit wel weer verdwijnen, denkt Lauritz, maar Duitsland zal de leidende natie blijven. Hij misrekent zich, natuurlijk, zoals zijn broer Oscar al in het begin van de oorlog voorspelde. Intussen zit Lauritz aan het thuisfront in een lastig parket, met een zoon bij de SS en een dochter bij het verzet. Maar het gaat niet alleen over oorlog. Liefdesperikelen en een dodelijke ziekte brengen Lauritz evenzeer aan het wankelen.
Guillou verrast met een relaas over de oorlog zoals we dat hier nooit horen. Het standpunt van de neutrale Zweden, bijvoorbeeld, of de aanval van de Finnen op de Sovjet-Unie, waardoor ze objectieve bondgenoten worden van de nazi's. Maar ook de familiegeschiedenis blijft boeien: een verhaal van leven en dood, van armoede en rijkdom. Ik vreesde ervoor na Tussen rood en zwart, maar deel vier van De Grote Eeuw is een schot in de roos.
Zie ook:
deel 1 - Bruggenbouwers
deel 2 - Dandy uit het noorden
deel 3 - Tussen rood en zwart
De kop in het zand van Jan Guillou - originele titel Att inte vilja se - verscheen bij Prometheus in 2015, vertaald uit het Zweeds door Bart Kraamer.
294 blz, isbn 9789044628142
Geen opmerkingen:
Een reactie posten