Pagina's

6 mei 2012

Tom Holland - Het vierde beest



Wat de Koran verder ook moge zijn, het is geen geschiedenisboek. Zonder alle commentaren die opheldering geven over zijn mysteries en zonder alle biografieën van de Profeet en alle uitgebreide verzamelingen hadiths, waarvan er niet één, in de vorm waarin wij ze bezitten, dateert van voor het begin van de derde eeuw na de hidjra, zouden we schokkend genoeg nauwelijks aanleiding hebben het boek met ene Mohammed in verband te brengen.

**

Een van de succesvolste schrijvers van historische non-fictie, Tom Holland, sluit met Het vierde beest zijn oudheidtrilogie af. Die begon veelbelovend met Caesar en Cicero in Rubicon en verhuisde naar Griekenland in Perzisch vuur. Tussendoor schreef hij De gang naar Canossa, over Europa rond het jaar 1000, om nu dus terug te keren naar de laatste jaren van de antieke oudheid. Het strijdtoneel - vaak letterlijk - is verplaatst in oostelijke richting: Rome is roemloos tenonder gegaan, Constantinopel heeft de heerschappij over het Westen overgenomen. Die nieuwe Romeinse heersers zijn in een constante strijd verwikkeld met de volkeren aan hun oostgrenzen. Lange perioden van gewapende stilte worden afgewisseld met wapengekletter. Geen Perzische plundertocht in het Romeinse hinterland of Holland wijdt er wel een paar zinnen aan, zo lijkt het.

Daarbovenop ent hij de geschiedenis van drie wereldreligieën, christendom, islam en jodendom, die net in dat strijdgebied trachten aan invloed te winnen. De oorlog om land kan allicht niet los gezien worden van de strijd om de geesten van de bevolking, maar Holland legt wel zeer sterk de nadruk op de politieke achtergrond.

Niettemin krijgt de islam veel aandacht, met talloze vraagtekens bij het ontstaan en de geschiedkundige achtergrond van de Koran. Je kan er wel wat van opsteken, af en toe, maar de rode draad verdrinkt in een warboel van caesars, sjahs en kaliefen, allang vergeten volksstammen, dito messiassen en heilige geschriften. Na bijna vierhonderd pagina's zou je de vraag eigenlijk niet meer moeten stellen, maar what's your bloody point, Tom?

Het vierde beest van Tom Holland - oorspronkelijke titel In the shadow of the Sword. The Battle for Global Empire and the End of the Ancient World - verscheen bij Athenaeum-Polak & Van Gennep in 2012, vertaald uit het Engels door Boukje Verheij.
507 blz, isbn 9789025369088

Geen opmerkingen: