Pagina's

8 juli 2010

Jonathan Coe - De afschuwelijke eenzaamheid van Maxwell Sim



Dus daar zat ik in een van de hokjes nadat ik de gebruikelijke handelingen had verricht, de zitting schoonvegen en zo, en toen voelde ik het ineens. De eenzaamheid. Ik zat daar, onder de grond, in een piepklein hokje, tienduizenden kilometers van huis. Stel dat ik op dat toilet een hartaanval kreeg, wat zouden dan de gevolgen zijn?


***


De Britse auteur Jonathan Coe heeft de gewoonte over elk decennium een boek te schrijven, naast tussendoortjes als De regen voor hij valt en een biografie van schrijver B.S. Johnson. Met De Rotters Club (jaren '70), Het moordende testament ('80) en De gesloten kring ('90) trachtte hij telkens de tijdsgeest van een decennium te vatten, en niet zonder succes. De afschuwelijke eenzaamheid van Maxwell Sim sluit voorlopig het rijtje af. Onderwerp: de sociale eenzaamheid van de eenentwintigste eeuw.

Eenzaam is Maxwell Sim zeker, wanhopig op zoek naar wat menselijk contact. Met zijn vader, verhuisd naar het verre Australië, heeft hij nooit een sterke band gehad. Zijn huwelijk met Caroline is op de klippen gelopen, en de afstand tussen hem en zijn dochter wordt tijdens het verhaal pijnlijk duidelijk. Maxwell worstelt met een depressie, en besluit een nieuwe uitdaging aan te gaan: een ecologisch verantwoorde tandenborstel aan de man brengen tot in de uithoeken van het Britse rijk. Zijn reis brengt hem naar het meest noordelijke puntje: de Shetland-eilanden. Onderweg tracht hij zijn leven weer op te bouwen, maar dat beperkt zich helaas tot vluchtige en onbevredigende contacten, valse levens op internetfora en gesprekken met zijn gps-toestel.

Opvallend zijn de aparte verhalen in elk hoofdstuk. Iemand uit de omgeving van Maxwell vertelt over zijn of haar geschiedenis. Het werpt ook telkens een nieuw licht op Maxwells leven. Zo identificeert hij zich even met een zeiler die jaren geleden zogezegd de wereld rondvoer, maar in feite iedereen bedroog. Jammer dat Coe die vergelijking niet verder weet door te trekken. In de plaats daarvan krijg je een heel bijzonder einde, te verwerken dat je in verwarring achterlaat. Wel amusant, maar misschien moet Coe er nog een paar jaar overheen laten gaan voordat hij het ultieme 2000-boek schrijft.

De afschuwelijke eenzaamheid van Maxwell Sim van Jonathan Coe - oorspronkelijke titel The Terrible Privacy of Maxwell Sim - verscheen bij De Bezige Bij in 2010, vertaald uit het Engels door Otto Biersma en Willem Muilenburg.
413 blz, isbn 9789023459590

1 opmerking:

Anoniem zei

Ik ben pas halverwege dit boek, maar voor mij is het nu al het ultieme 2010-boek.
A.: totnutoe heb ik geen ander boek gelezen waarin zoveel down to earth dingetjes staan over het leven nu, zoals het gebruik van een mobiele telefoon of een navigatie-ding in de auto. Over pakweg 50 jaar heeft dit boek een ongekende documentaire waarde én voor nu heeft het, door de aandacht voor die details, voor mij de functie van 'stilstaan bij wat je zoal onbewust tegenwoordig doet'.
B.: De uitingen van een een niet overintelligent persoon (zoals ik ook ben) over de maatschappij van nu, vind ik huiveringwekkend terecht en treffend. Dit soort eenvoudige waarnemeningen
(als voorbeeld noem ik de observatie over hoe alle steden op elkaar zijn gaan lijken en ook alle restaurants en alle winkels; omdat de macht stilzwijgend is overgedaan aan multinationals)treft mij in mijn ziel.
Hopelijk heb ik niet al te grote woorden gebruikt.